ماجرای کشف گنج زیرزمینی در تخت جمشید+ جزئیات

به گزارش راهبرد معاصر، چندی پیش ویدیویی مبنی بر «کشف گنج مخفی در زیر زمین تخت جمشید و پنهان‌کاری میراث فرهنگی» در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که واکنش‌هایی از سمت و سو فعالان و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی به همراه داشت و آن را مغرضانه و با هدف تخریب میراث فرهنگی کشور عنوان کردند.

مطابق گفته‌های کارشناسان، در ویدیوی مذکور فردی غیرمتخصص که احتمالاً از قاچاقچیان اموال تاریخی و فرهنگی بوده ضمن معرفی خود به عنوان باستان‌شناس، با ادعایی کذب عنوان کرده است که در زیر تختگاه میراث جهانی پارسه (تخت جمشید) زیرزمینی وجود دارد که در آن مکان گنج‌هایی کشف شده است؛ در حالی که اداره میراث فرهنگی صحت و سقم این ماجرا را انکار کرده و با پنهان‌کاری گنج‌های کشف شده را به یغما می‌برد!

سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی در استان فارس با انتشار مطلبی در صفحه مجازی خود نسبت به ادعای مطروحه واکنش نشان داد و با عنایت بر ادله‌های موجود در کاوش‌های آبراهه‌ها در فصل دوم و سوم در میراث جهانی پارسه، آن را بی‌اساس دانست.

"کاوش‌های آبراهه‌های پارسه در واقع هم‌زمان با نخستین کاوش‌ها در پارسه و از زمان پُروفسور «اِرنِست هِرتسفِلد» در دوره پهلوی یکم آغاز شده بود.

زیرا ما فیلمی را از موسسه شرق شناسی شیکاگو در دست داریم که وابسته به کاوش‌های «اِریک اِشمیت» است و افرادی را نشان می‌دهد که از پلکانی که در جنوب خاور (شرق) صد ستون است و به درون آبراهه‌ها منتهی می‌شود، خاک‌برداری می‌کنند.

این فیلم نشان می‌دهد که بخشی از آبراهه‌های این کاخ در همان زمان کاوش‌های نخستین، انجام شده است. هر چند بخش بیشتر کاوش آبراهه‌ها در زمان پُروفسور «اِشمیت» انجام می‌شود و تا پایان کاوش‌های خود، کمابیش بخش بُنیادین شبکه آبراهه‌ها را شناسایی می‌کند.

در نقشه‌ای که در کتاب «پرسپولیس ۲» وجود دارد، اِشمیت طرح کامل شبکه آبراهه‌های تختگاه پارسه به‌ویژه بخشی از آبراهه‌ها که در زیر کاخ آپادانا است و به زیر کاخ سَد (صد) ستون می‌انجامد و شاخه‌ای که از آن جا به سوی شمال خاوری تختگاه می‌رفته را نشان می‌دهد.

همچنین شبکه‌ای دیگر از آبراهه‌ها از محدوده کاخ هَدیش، تَچر و کاخ «جی» به سوی خاور امتداد داشته و از زیر جنوب کاخ سه دروازه (شورا) به سمت خاور رَهسپار می‌شد و در فاصله میان خزانه و کاخ سَد ستون به شبکه اصلی آبراهه‌ها می‌پیوست. هر چند این بخش در نقشه اِشمیت وجود ندارد و به نظر می‌رسد او نتوانسته آن بخش را به پایان برساند.

بخش‌های برجای مانده کاوش آبراهه‌ها پس از «اِشمیت»، به گمان فراوان در زمان زنده‌یاد علی سامی دنباله یافته است".

در این میان پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، مطالب مطرح شده در فیلم کوتاه منتشر شده را غیرواقعی و توهم بدخواهان میراث فرهنگی دانسته و در پاسخ به آن و به جهت تنویر افکار عمومی، درباره آنچه در زیرزمین تخت جمشید وجود دارد، ویدیویی را منتشر کرده است.

در این ویدیو، حمید فدایی مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با بیان اینکه یکی از شگفتی‌های مهندسی در تخت جمشید شبکه آب‌رسانی این اثر است، گفت: با وجود گذشت بیش از ۲۵۰۰ سال از زمان احداث تخت جمشید این شبکه همچنان کارکرد خود را در قامت یک پدیده مهندسی حفظ کرده است.

وی ادامه داد: بر اساس پایش انجام شده بر روی این شبکه به‌ویژه بعد از بارندگی‌های سیل‌آسا فروردین سال ۱۳۹۸ این موضوع کاملاً مشخص شد که این شبکه چگونه توانست با کارکد بسیار خوب و از طریق هدایت سریع و مناسب آب ناشی از بارندگی‌ها نجات‌بخش بنا‌های موجود در این محوطه باشد و از تخریب و فرسایش جلوگیری کند.

فدایی با تأکید بر این مطلب که انجام اقدامات لازم به جهت احیاء مجدد مسیل‌های آب‌رسانی در این محوطه در طول ۹ دهه گذشته قطعاً در این کارکرد مناسب تأثیر داشته است، بیان کرد: در چند سال اخیر ۵ فصل کاوش علمی و باستان‌شناسی در این آبراهه‌ها و مسیل‌های موجود در تخت جمشید اجرا و پیگیری شده است.

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که کاوش‌های علمی صورت گرفته با هدف احیاء این آبراهه‌ها به دنبال مسدود شدن آن پس از تخریب تخت جمشید انجام گرفته است، تصریح کرد: این کاوش‌ها به صورت مستمر و مداوم در طول سال‌های گذشته انجام شده است.

در ادامه این ویدیو، علی اسدی سرپرست کاوش‌های آبراهه‌های تخت جمشید، با بیان این مطلب که مساحت تخت جمشید بالغ بر ۱۲ و نیم هکتار است، اظهار کرد: در مواقع بارندگی، آب موجود روی سطح تختگاه محوطه تخت جمشید در صورت عدم وجود آبراهه مناسب برای تخلیه آب به سمت پایین‌تر و یا دارای ارتفاع کمتر حرکت می‌کرد که قطعاً این موضوع باعث ایجاد تخریب در بنا‌ها و سازه‌های موجود در این محوطه می‌شد.

وی ادامه داد: بر همین اساس معماران هخامنشی تصمیم می‌گیرند برای دفع آب ناشی از بارندگی‌ها در این محوطه، یک شبکه آبراهه عظیم در زیر کلیه کاخ‌ها و حیاط‌های موجود در محوطه تخت جمشید ایجاد کنند تا با یک شیب مناسب آب را به سمت گوشه جنوب شرقی تختگاه هدایت کرده و آنجا از طریق دریچه این آب به محوطه جنوبی و پایین دست تخت جمشید هدایت می‌گردیده است.

اسدی با بیان این مطلب که شبکه آبراهه تخت جمشید دارای ۴ بخش اصلی می‌شود، گفت: شاهراه این آبراهه در ذیل کاخ‌های آپادانا، صد ستون حیاط شمالی آپادانا و دروازه ملل واقع شده است.

بر اساس توضیحات سرپرست کاوش‌های آبراهه‌های تخت جمشید، شبکه دوم این آبراهه در قسمت تحتانی کاخ‌های هدیش، تچر، شورا و بخش جلویی کاخ ملکه قرار گرفته است و بخش سوم نیز که در واقع یک راه اصلی است و در شرق تخت جمشید قرار گرفته است، آب‌های دو شبکه اشاره شده را تجمیع کرده و به قسمت‌های جنوبی هدایت می‌کند.

وی در انتها چهارمین و آخرین بخش این شبکه آبراهه را شبکه مختص بنای خزانه دانست که در حقیقت شبکه روسطحی تختگاه تخت جمشید محسوب می‌شود و خاطرنشان کرد: کل این چهار بخش اصلی در واقع یک شبکه واحد را تشکیل می‌دهند که از آن تحت عنوان شبکه آبراهه یا به تعبیر دقیق‌تر فاضلاب تخت جمشید یاد می‌شود./تسنیم